Το ELNAVI και η γράφων ιδιαίτερα αποχαιρετούμε τη γιατρό της ναυτιλίας, την αγαπημένη σύζυγο του καπετάν Παναγιώτη Τσάκου, παραθέτοντας την συνέντευξή της στη στήλη μου “Πρόσκληση γένους θηλυκού”, τον Φεβρουάριο του 2001.
Αγαπητή μας Ειρήνη να είναι ελαφρύ το χώρα που σε σκεπάζει.
Ειρήνη Σαρόγλου-Τσάκου: “Τσάι και συμπάθεια”
Η ιδέα ήταν να επικοινωνήσουμε, όχι απλά να γνωριστούμε. Τα στοιχεία wa (αρμονία), kei (σεβασμός) και jaku (γαλήνη) διάσπαρτα στο γραφείο της γιατρού, εκείνο το πρωινό της συνάντησής μας.
Πάνω στο κρυστάλλινο τραπέζι του γραφείου της ήταν τα σύνεργα του chado, του τσαγιού, μια φίνα bone china πορσελάνη. Κάποτε είχα διαβάσει σε μια περιγραφή του Ν. Καταντζάκη, από το βιβλίο του “Ταξιδεύοντας Ιαπωνία-Κίνα” ότι κατά τον Κομφούκιο, “ευτυχισμένος είναι αυτός που ξέρει να φτιάχνει το σπίτι του έτσι ώστε να μοιάζει ζεστό τον χειμώνα και δροσερό το καλοκαίρι και να φτιάχνει το τσάι του τόσο μυρωδάτο όσο χρειάζεται για να τραγουδάει η ψυχή του στα ματσουρί (βουδικές γιορτές)”. Αυτό όμως είναι ευλογία θεού και την απολαμβάνουν οι εκλεκτοί του. Η γιατρός Ειρήνη Σαρόγλου-Τσάκου, είναι από τους εκλεκτούς. Μορφή γαλήνια, χαμόγελο παιδικό, και ψυχή όρθια “ορθή, ουχί ορθούμενη”, να κατέχει την εγρήγορση – άγρυπνη, ακοίμητη. Μοιάζει να μην μπορεί να ζήσει σ’ έναν έτοιμο κόσμο, αποστρέφεται τις έτοιμες ιδέες, δεν συμβιβάζεται και δεν προσαρμόζεται στο έτοιμο κοινωνικό σχήμα αν και εναρμονίζεται με την κατάφαση ζωής. Γιατί πολλές φορές ο άνθρωπος δεν μπορεί να κάνει τίποτα τιμιότερο από το να διαμαρτυρηθεί και έπειτα να σωπάσει. Να διαμαρτυρηθεί… η διαμαρτυρία είναι μια εκδήλωση αξιοπρέπειας. Χρειάζεται και στους καιρούς μας και πάντα να διασώζεται η αξιοπρέπεια του ανθρώπου, η αξιοπρέπεια του είδους, της φυλής: η πνευματική αγρύπνια, η ψυχική αγρύπνια κι αποδέσμευση από την σύμβαση. Έχει πολύ αγαπήσει τη ζωή, έχει πολύ αγαπήσει τον κόσμο τον αισθητό, τη φύση, έχει αγαπήσει τρομερά τον άνθρωπο, που είναι ύλη, μια δέσμη αισθήσεις, ένα καταλυτικό και γόνιμο συνάμα ένστικτο παρουσίας, μια κορυφαία συνείδηση του Υπάρχειν.
- Η Αναϊς Νιν, έλεγε ότι υπάρχουν δύο τρόποι για να γράψεις ημερολόγιο: είτε να ζήσεις μια μέρα και να την περιγράψεις σε πέντε λεπτά, ή να ζήσεις πέντε λεπτά και να χρειασθείς μια μέρα για να τα περιγράψεις. Εσείς ποιον θα διαλέγατε;
- Αισθάνομαι ότι η ζωή μου είναι πολύ γεμάτη. Πολύ εργασία, πολλές αναμνήσεις, πολλές μικροστιγμές ευτυχίας και πολύ αγώνας. Ως γιατρός (παθολόγος – καρδιολόγος) βίωσα τον πόνο μέσα από τους ασθενείς μου, και ως σύζυγος ναυτικού αρχικά και σήμερα ενός από τους μεγαλύτερους ναυτιλανθρώπους των ημερών μας, την αγωνία αλλά και την απόλυτη ανεξαρτησία. Όμως δεν έπαψα να καταπολεμώ τον σεξισμό, και την δυσπιστία της εποχής μου, την μνησικακία του κύκλου μου και τις δικές μου ενοχές επειδή αφοσιώθηκα πλήρως στην καριέρα μου. Όποια επιλογή και να κάνει κανείς, το αντίτιμο είναι τεράστιο. Εάν έγραφα την βιογραφία μου θα χρειαζόμουν πολλές μέρες και πολλά χειρόγραφα για να αποτυπώσω στο χαρτί αποσπάσματα από τη ζωή μου.
- Που θα στεκόσασταν περισσότερο; Σε ποιες στιγμές; Φαντάζομαι στις πιο ευτυχισμένες σας.
- Σαφώς και στις πιο ευτυχισμένες. Μπορώ να θυμηθώ καθαρά την μέρα που πήρα το πτυχίο της ιατρικής, την μέρα που γέννησα το πρώτο μου παιδί τον Νίκο και την μέρα που ο Capt P. Tsakos απέκτησε το πρώτο του πλοίο το φορτηγό «Ιρένε Σταρ», 2500dwt, ανήμερα της εορτής του Αγ. Νικολάου, το 1970.
- Από τη νεανική σας ηλικία τι θυμάστε περισσότερο;
- Μεγάλωσα σ’ ένα περιβάλλον μάλλον αυστηρό. Ο πατέρας μου ήταν στρατιωτικός και λόγω των πολύ αυστηρών αντιλήψεων περί ηθικής που είχε – παρ’ ότι γεννήθηκα και μεγάλωσα δίπλα στη θάλασσα – είμαι Πειραιώτισσα, δεν μπόρεσα ποτέ να μάθω μπάνιο γιατί δεν επιτρεπόταν στα κορίτσια, όπως έλεγε. Επίσης, δεν έμαθα ποτέ ποδήλατο, κάτι που προέτρεψα την Μαρία να κάνει. Οι γονείς μου δεν ήθελαν να γίνω γιατρός. Κάνοντας την μικροεπανάσταση μου τα κατάφερα και έγινα… έκτοτε θυμάμαι τον πατέρα μου, να έρχεται στο ιατρείο μου και να καμαρώνει τόσο πολύ για εμένα.
Η μητέρα μου ήταν πολύ όμορφη και γλυκιά γυναίκα – πολλοί την παρομοίαζαν με την Γκρέις Κέλλυ. Απ’ αυτή θυμάμαι με νοσταλγία το χάδι της, την γλυκιά της φωνή, την χάρη της μορφής της…
Καμιά φορά νοσταλγώντας πονάω γιατί στη μνήμη έρχονται πολυαγαπημένα πρόσωπα που δεν υπάρχουν πια. Αναπολώ παραδοσιακά Χριστούγεννα, Κυριακάτικα μεσημέρια, υπέροχες εκδρομές.
-Ποιο ήταν το έναυσμα για να ακολουθήσετε την καριέρα της ιατρικής;
-Ξέρετε δεν ήταν το πρώτο πράγμα που επέλεξα να γίνω. Πάντα μου άρεσε να γίνω πολιτικός μηχανικός και σχολή που αγαπούσα ήταν το Πολυτεχνείο. Ιατρική ακολούθησα γιατί δεν έγινα δεκτή από τον καθηγητή μου για να παρακολουθήσω τρεις μήνες φροντιστήριο, αλλά βέβαια την σπούδασα με το ανάλογο μεράκι και την αγάπησα με το ανάλογο πάθος. Εκείνο το πρωινό της αποφοίτησής μου από την ογδόη ανέβηκα με καμάρι τις σκάλες και πλησίασα τον καθηγητή μου.
- Κύριε καθηγητά θα ήθελα να δώσω εισαγωγικές για το Πολυτεχνείο τον Σεπτέμβρη.
-Τι βαθμούς έχεις παιδί μου Φυσική, Χημεία, Μαθηματικά;
-20, 20, 18.
-Να είχες και Μαθηματικά 20 να το συζητάγαμε, τώρα έλα του χρόνου.
Αμέσως έφυγα και μπήκα στο κτίριο της Ιατρικής. Μάλιστα, πολλές φορές σκέφτομαι ότι όταν αποσυρθώ από την «σκηνή» του επαγγέλματος, η θέση μου θα μείνει κενή γιατί δυστυχώς δεν πρόκειται τα παιδιά μου να με διαδεχθούν. Τα βιβλία μου, οι σημειώσεις μου, τα συγγράμματά μου, το κοινωνικό προφίλ μου θα μείνουν χωρίς διαδοχή… αλλά βέβαια είναι υποφερτά ενοχλητικό…
- Γιατί;
- Γιατί τα παιδιά μου θα διευθύνουν ένα τεράστιο οικοδόμημα από πλοία, ανθρώπους, ζωές. Γιατί σε μικρότερο διάστημα από τρεις δεκαετίες ο Capt. P. Tsakos βρίσκεται επικεφαλής ενός ναυτιλιακού συγκροτήματος που ξεκίνησε από το μηδέν και στους κόλπους του συγκεντρώνει μια πολύμορφη δραστηριότητα συγγενική ή μη, με την βασική πλοιοκτητική δομή του. Είναι επόμενο μέσα σ’ ένα περιβάλλον διεθνούς ρευστότητας και ιστορικών οικονομικοπολιτικών αλλαγών να αντιμετωπίζει καταστάσεις που χρειάζονται εμπειρία, γνώσεις και προπαντός ατσάλινα νεύρα για να περάσει δυναμικά το κατώφλι του νέου αιώνα. Αυτή τη φορά όμως πορεύεται με δύο αξιόλογα παιδιά στο πλευρό του, με την συνέχειά του που μεθοδικά προετοίμασε και που έγκαιρα άρχισε να λειτουργεί και να αποδίδει. Άλλη μια, η πιο σημαντική ίσως επένδυση στο μέλλον του διορατικού Καρδαμυλίτη.
-Θέλατε ένα παιδί σας από τα δύο να σας διαδεχτεί σαν γιατρός;
-Πρέπει να σας το πω λοιπόν και αυτό. Κάποτε που εγχειρίστηκε ο Νίκος – μικρό παιδάκι τότε – από σκωληκοειδίτιδα, και η κατάστασή του ήταν αρκετά σοβαρή λόγω επιπλοκών θεώρησα σωστό να φέρω στο σπίτι τον Πανεπιστημιακό Δάσκαλο Δάϊκο στην κλινική ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ όπου κοντά του ευτύχησα να πάρω ειδικότητα παθολόγου, για να εξετάσει και εκείνον τον Νίκο. Με τη βοήθεια του τότε ο Νίκος έγινε γρήγορα καλά και από τότε όποτε τον ρωτούσε ο Δάϊκος «τι θα γίνεις Νίκο όταν μεγαλώσεις;» εκείνος απαντούσε «γιατρός». Αλλά κάποια μέρα ο Capt. P. Tsakos μου είπε: «Ειρήνη, Κάτω τα χέρια από τα παιδιά μου». Ήταν κάτι που με πλήγωσε πολύ, αλλά σήμερα και εφτά παιδιά να είχα θα τα έδινα στην Tsakos Shipping. Και ξέρετε, η Μαρία θα μπορούσε να γίνει καλός γιατρός γιατί είχε και την οργανωτικότητα, και τη συνέπεια και το μυαλό που χρειάζεται αυτό το επάγγελμα. Ο δε, Νίκος, με εμπειρία και γνώσεις από «θρανίο, από στόκολο και από κουβέρτα» με προσλαμβάνουσες μοντέρνου τεχνοκράτη που διατηρεί επαφή με την παράδοση, ενώ δεν αγνοεί την αξία του συναισθήματος αφού πιστεύει πως εξανθρωπίζει την σκληρή διαδικασία της οικονομικής δημιουργία, σκέφτεται με διαφορά από την φιλοσοφία του πατέρα του την υπόθεση που λέγεται ελληνική ναυτιλία.
- Στην καριέρα σας το γεγονός ότι είστε γυναίκα έπαιξε θετικό η αρνητικό ρόλο;
- Σε όλη την 35χρονη επαγγελματική μου μέχρι σήμερα δραστηριότητα, η άνεση με την οποία φόρεσα την ιατρική μου μπλούζα με βοήθησε πολύ. Δεν ένοιωσα ούτε γυναίκα, αλλά ούτε και άντρας, μόνο γιατρός. Από την πρώτη μέρα η προσφώνηση γιατρός με συνόδευε μέχρι σήμερα. Παραδόξως οι ασθενείς μου με δέχτηκαν με πολύ εμπιστοσύνη και ας ήμουν στο ξεκίνημά μου μόνο 26 ετών. Πάντως έτσι οι πατριώτες μας (να’ ναι άραγε μόνο οι Έλληνες έτσι;) δεν προσφωνούν τις γυναίκες γιατρό. Γιατί άραγε;
-Είχατε ανταγωνιστικές σχέσεις με το άλλο φύλλο;
-Είχα. Αλλά για ότι συμβαίνει στις σχέσεις φταίμε πάντα οι ίδιοι.
- Για μια γυναίκα σε τόσο υψηλά επαγγελματικά κλιμάκια υπάρχει άραγε ευτυχία μέσα στη σχέση;
-Θα έλεγα ότι είναι δύσκολο. Αλλά όταν συμβαίνει είναι τέλειο. Η ευτυχία δεν είναι παρά άθροισμα ευτυχισμένων στιγμών. Διάρκεια δεν υπάρχει.
-Τελικά, ο μεγάλος σας έρωτας ήταν η ιατρική ή το άλλο φύλλο;
- Ο μεγάλος μου έρωτας ήταν πάντοτε και μέχρι σήμερα η ιατρική. Το άλλο φύλο δεν με απασχόλησε, κυρίως μετά τον πετυχημένο γάμο μου με τον Capt. P. Tsakos το κεφάλαιο αυτό έκλεισε πριν καλά καλά ανοίξει.
- Αυτή η προσπάθεια εξισορρόπησης σας έχει εξωθήσει σε κάποια όρια;
-Υπάρχουν στιγμές που αυτή η εξισορρόπηση είναι πολύ οδυνηρή.
- Σ’ αυτή την πορεία μπορούσατε να αλλάξετε κάτι και δεν το κάνατε;
- Αυτή είναι μια πού δύσκολη ερώτηση. Θέλω να πω ότι δεν είμαι ίσως σε μια χρονική απόσταση για να μπορώ να τα αξιολογήσω όλα με ψυχραιμία. Δεν υπήρξε πισωγύρισμα από την ιατρική, μόνο νοσταλγία για επιθυμίες που είχα να ακολουθήσω τον κλάδο της Οικοδομικής – Αρχιτεκτονικής, τόσο που το 1970 στη Νέα Υόρκη παρακάλεσα τον Capt. P. Tsakos να μου δώσει τον 18ο όροφο του κτιρίου της Rector Street τον οποίο μεταμόρφωσα μόνη μου σε ένα πολύ ωραίο και λειτουργικό top floor διαμέρισμα και εν συνεχεία στην πατρίδα του άντρα μου, το σπίτι που κανείς δεν πιστεύει ότι είναι δικό μου δημιούργημα, παρά μόνο εκείνοι που με έζησαν να πετώ δύο φορές τον μήνα με τα πρώτα Dacota της ΟΑ.
ELNAVI Newsletter
Περισσότερες πληροφορίες : ELNAVI,
Αριστείδου 19, Πειραιάς 18531,
Tel.: +30 210 45.22.100, e-mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.